महाराष्ट्रातील सर्वाधिक उंचीचे कळसुबाई शिखर म्हणजे एक आश्चर्य. मात्र, तेथे दुसरे एक दुर्लक्षित आश्चर्य आहे. ती म्हणजे कु.ज्योती काळू खाडे ही विद्यार्थीनी.
आदिवासी समाजाची द-याडोंगरा वाढणारी ज्योती कळसुबाई पर्वतावर लहाणपणापासून गाईडचं काम करीत असे. पर्वतावर ती लिंबू सरबत विकत असे. लहान असूनही अवघड शिखर ती पर्यटकांबरोबर चढून जाई. शाळेला सुटी असल्यास ती शिखरावर दोनदा जात असे. त्यातून मिळणारे 100-200 रुपये ती आई-वडीलांना देत असे.
ज्योतीविषयी यापूर्वी मी लेख लिहिला होता. कळसुबाईच्या भेटीत मला अलिकडे ज्योती व तिचे वडील पुन्हा भेटले. ते म्हणाले, ‘लिंबूसरबत विकता-विकता माझी ज्योती आता अकरावीला गेली आहे. गाईडचं काम मात्र मी थांबवायला लावलं. एकटी दुकटी मुलगी डोंगरावर पाठवणं आता मला बरं वाटत नाही.’
ज्योतीचे वडील म्हणतात, ‘मी कष्ट करतो. ज्योती ते बघत होती. तिने काम करावं असं मी तिला कधीच सांगितलं नव्हतं आणि आजही सांगत नाही. मात्र, तिची समज मोठी आहे. या डोंगरकाठी राहून वादळवा-यातही ज्योतीने शाळा सोडली नाही.’
मी ज्योतीला पुढच्या शिक्षणाचं विचारलं. ती म्हणाली,’ चहा आणि लिंबूसरबत विकता विकताच मी बारावी पूर्ण करणार आहे. कुटुंबाला मदत करण्यात मला आनंद मिळतो.’
शिक्षणासाठी पैसे थोडे अजून मिळावेत म्हणून ज्योतीने सरबताबरोबरच चहा विकण्यास सुरूवात केली आहे.
बोलता-बोलता ज्योतीने भेगाळलेल्या हाताने थंडगार लिंबूसरबताचा पेला पुढे केला. वादळवा-यात सतत तेवत असलेली ही विद्येची ज्योत एक दिवस कळसुबाईच्या पर्वतरांगामधील एक दीपस्तंभ होणार आहे.
No comments:
Post a Comment